W dzisiejszych czasach w wielu przypadkach tytuł magistra to za mało – większość osób zastanawia się, jak zrobić doktorat. Muszą konkurować na rynku pracy swoim doświadczeniem i umiejętnościami. Są jednak tytuły, które mogą dać im przewagę nad konkurencją. Czy podjęcie doktoratu ma rzeczywisty wpływ na szanse ludzi na ubieganie się o lepszą pracę?
Możesz pomyśleć, że akronim dr wygląda pięknie. Musisz jednak dokładnie rozważyć, czy ukończenie kilku lat badań doktorskich jest dla Ciebie korzystne. Natomiast w tym czasie twoi rówieśnicy mogą zdobyć równie cenne doświadczenie zawodowe. A może lepiej wybrać studia podyplomowe?
W Polsce liczba doktorantów znacznie wzrosła od lat 90. W 2015 roku studia doktoranckie ukończyło około 43 tys. osób, ale od 2016 roku można zaobserwować niewielką tendencję spadkową. Dla uczelni im większa liczba doktorantów tym lepiej, ponieważ otrzymują w ten sposób większe dofinansowanie. Mimo dużej liczby kandydatów wielu doktorantów rezygnuje ze studiów, zwracając uwagę, że brak doświadczenia zawodowego i niepewność związana ze znalezieniem pracy na uczelni nie są warte studiowania przez kilka dodatkowych lat.
W tym momencie ukończenie samych studiów magisterskich nie ma większych korzyści – na rynku pracy jest już wielu młodych ludzi, którzy uzyskali ten tytuł. Jednocześnie większość z nich nie kontynuuje nauki, ale koncentruje się na swojej karierze. Inną opcją są studia trzeciego stopnia, czyli doktoranckie. Wbrew pozorom bardzo łatwo jest je pogodzić z pracą na pełen etat – szczególnie w przypadku studiów zaocznych. Jeśli chodzi o życiorys osoby ubiegającej się o określone stanowisko, zazwyczaj jedyną istotną różnicą jest właśnie stopień wykształcenia (np. doktorat z nauk humanistycznych, społecznych czy ekonomicznych). Warto też pamiętać, że uzyskanie stopnia doktora jest zwykle równoznaczne z otwarciem określonych kierunków na uczelni, co może być dodatkowym źródłem utrzymania.
Jaka jest sylwetka absolwenta studiów doktoranckich?
Można powiedzieć, że absolwent studiów doktoranckich cechuje się niezmierną pracowitością i determinacją. Należy pamiętać, że trzeci etap nauki jest kolejnym etapem edukacji i wymaga największej powściągliwości i niezależności. Nie ulega wątpliwości, że absolwenci tego typu studiów staną się również ekspertami w określonych dziedzinach, umiejących dobrze się komunikować i opanować wystąpienia publiczne. Warto pamiętać, że oprócz konkretnej wiedzy pracodawcy cenią również umiejętności miękkie, które doskonale kształtują studia doktoranckie. Nie bez znaczenia jest też prestiż związany z tytułami naukowymi. Wielu pracodawców jest pod wrażeniem ukończenia kolejnego etapu edukacji. Absolwent studiów trzeciego stopnia uważany jest także za osobę rzetelną, potrafiącą z sukcesem zrealizować projekt, nad którym pracował przez długi czas.
Co na temat studentów studiów trzeciego stopnia mówią pracodawcy?
Jeśli chcesz połączyć swoje życie z pracą naukową, kontynuowanie nauki jest dobrym pomysłem. Z drugiej strony, jeśli Twoim głównym planem jest kariera poza uczelnią, rozważ je dokładnie. Wiele zależy od stanowiska, o jakim marzysz. Większość pracodawców wybierze doktorantów z kilkuletnim stażem pracy, a nie absolwentów bez faktycznego przygotowania zawodowego. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku przedstawicieli zawodowych, którym darzy zaufanie społeczeństwo, takich jak lekarze czy prawnicy. W ich przypadku dłuższa edukacja jest korzystna tylko dla absolwentów. Podobnie jest z wyjazdami za granicę, na przykład w Niemczech stopień doktora jest bardziej doceniany niż w naszym kraju.
Proces rekrutacji na studia doktoranckie
To, czy zaakceptują twoje studia doktoranckie, zależy od wymagań uniwersytetu, a czasem nawet wymagań wydziału. W większości przypadków trzeba wszystko zaplanować przynajmniej z rocznym wyprzedzeniem, bo oprócz dążenia do wysokiej średniej trzeba też zaplanować publikacje czy uczestniczyć w różnych kwalifikacyjnych spotkaniach. Wszystkie z nich są przeliczane na wyniki i na ich podstawie tworzona jest lista osób zaakceptowanych na studia stacjonarne. Niektóre wydziały wymagają również określonego planu tematu rozprawy doktorskiej, czyli studenci, którzy wybierają najciekawszy i najbardziej ambitny plan. Liczba studentów przyjmowana na studia zależy od potrzeb każdego wydziału. W przypadku studiów stacjonarnych czasami są tylko 4 miejsca, a czasami aż 20 miejsc. Każdy doktorant może otrzymać stypendium, choć jego wysokość zależy od wielu czynników.
Możesz także wybrać tryb zaoczny, ale liczba osób przyjmowanych jest o wiele niższa, a same studia są płatne. Ponadto wiele wskazuje na to, że nowe przepisy uniwersyteckie spowodują zanik tego typu rozwiązań. Należy mieć na uwadze, że studia doktoranckie w większości uczelni trwają 4 lata. Natomiast ich ukończenie wiąże się z publiczną obroną rozprawy doktorskiej. Co ciekawe przychodząc z ulicy można zadać osobie, która się broni dodatkowe pytanie. Oznacza to, że należy się na to w pełni przygotować. Ocena doktorantów jest znacznie surowsza niż studentów pierwszego lub drugiego stopnia.
Krótkie podsumowanie
Jak każdą decyzję, również tę o ubieganie się o doktorat warto przeanalizować. Sama decyzja ma bowiem wpływ na naszą przyszłość i wymaga dużego nakładu pracy. Jeśli nie jesteś pewien, co zrobić, nie działaj od razu. Liczba studentów, którzy ukończyli doktorat, pokazuje, że wielu osób uważa, że studia doktoranckie są znacznie łatwiejsze niż w rzeczywistości. Warto tutaj wspomnieć, że choć pracodawcy cenią sobie bardziej doświadczenie zawodowe niż godziny spędzone na uczelni. To z pewnością zainteresują ich stopień doktora związany z branżą, w której się zajmują. Podczas studiów możesz nauczyć się wielu przydatnych umiejętności, które to pracodawcy również mogą docenić. Przed zdecydowaniem się na studia trzeciego stopnia warto jest przemyśleć cały temat. Jeśli chcesz poszerzyć swoją wiedzę i zrobić doktorat dla siebie zamiast pracodawcy, lub jeśli marzysz o pracy na uczelni, to na pewno będzie to dobra decyzja.
